Intro.
Deze website gaat over de Amerikaanse windmotor aan de Dokkumer Ee:  we noemen hem de Gerrit Goukespoldermolen. U bent nu op de homepage. Zowel boven- als onderaan deze website staan linken naar volgende onderdelen van de website, te weten:
  • de voorbereiding; 
  • de stichting; 
  • de beginsituatie;
  • de restauratie; 
  • in de pers/diverse foto's;  
  • de techniek en 
  • varia algemeen. 

Zonder

strijd geen

overwinning!



Neem daar gerust straks een kijkje. We gaan hieronder nu verder met ons intro. 

 

Ongeveer anderhalve kilometer ten noordoosten van Burdaard op de zuidelijke oever van de Dokkumer Ee, nabij de weg naar Sijbrandahuis staat een Amerikaanse windmotor. 

 

Deze windmotor is op het moment van schrijven (halverwege 2016) helaas niet meer maalvaardig en verkeert al jaren in vervallen toestand, zoals hieronder te zien is op een foto gemaakt door Peter van Schaik in december 2004.

Er gloort echter hoop sinds de molen op ons verzoek als gemeentelijk monument is aangewezen door de gemeente Dantumadiel aangezien hij van algemeen cultuur-historisch en industrieel-archeologisch belang is. Deze windmotor is hier geplaatst in 1951 om de polder droog te houden.

 

Een fragment van de kaart van Schotanus-Halma uit het jaar 1718 laat zien dat het om een eeuwenoude polder gaat: de Gerrit Goukespolder.

 

Op onderstaande afbeelding is zelfs sprake van een Gerrit Goukesmeer:  

Twee traditionele molens hielden eeuwenlang deze Gerrit Goukespolder droog:

 

In 1951 werd deze taak overgenomen door een Amerikaanse windmotor.

 

Deze hieronder staande 'schrikmolen', zoals de Amerikaanse windmotor in het algemeen ook wel werd genoemd, heeft 6 straalarmen en 18 bladen, het gaat hieronder dus om een kleiner type, wel van hetzelfde fabricaat: de Record windmotor. Onze Gerrit Goukesmolen is groter, hij heeft namelijk 8 straalarmen en 24 bladen. Het is daarmee het grootste type dat ooit door de gebroeders Bakker werd gemaakt en voor zover wij weten het enig overgebleven exemplaar.

 

Een spinnekop, twee Amerikaanse windmotoren en een tjasker op één foto.

Foto Frysk Lânboumuseum.

 

Op de foto hieronder toenmalig eigenaar Kees Dijk met de gehavende molen in 2001:

Foto Leeuwarder Courant.

 

De Amerikaanse windmotor in vervallen toestand, respectievelijk in  2008 en in 2015:

Fotograaf onbekend.                                                                            Eigen foto.

 

Een opsomming op Wikipedia maakt duidelijk dat er nog maar weinig windmotoren over zijn in Nederland:

  • "Groningen: er zijn nog drie complete windmotoren in Groningen, alle drie aan het Zuidlaardermeer bij Kropswolde. Daarnaast zijn er nog enkele vervallen exemplaren.
  • Drenthe: in Peize staat een gerestaureerde Amerikaanse windmotor.
  • Overijssel: in Overijssel staat nog een windmotor, in Raalte.
  • Gelderland: in Zutphen staat in de uiterwaarden van de IJssel een gerestaureerde maar vastgezette windmotor.
  • Noord-Holland: in Noord-Holland staan er nog drie, de Herkules, die zorgvuldig gerestaureerd is, de eveneens volledig gerestaureerde Windmotor Brakepolder en de Windmotor Hauwert.
  • Zuid-Holland: de laatst overgebleven windmotor in Zuid-Holland is de Zuidbroeksemolen in Berkenwoude.
  • Zeeland: een vervallen windmotor waarvan niet veel bekend is staat naast de spoorlijn in de nabijheid van Rilland.
  • Brabant: twee redelijk nieuwe windmotoren in Bergen op Zoom reguleren de waterstroming in een groot meer."

 

Bij ons in Friesland 'valt het dan nog mee' . . . . :

Afbeelding Wikipedia.